Dag 10: Berlijn

Vandaag willen we wat van West Berlijn zien en de muur en diens geschiedenis.

We gaan uiteraard weer met de S Bahn en stappen weer uit bij de Brandenburger Tor. Nu gaan we eronderdoor naar de voormalige westzijde. Gezien de hitte laten we de Reichstag maar voor wat hij is. De honden hijgen nu al van de hitte en onze voeten protesteren ook snel, na de kilometers van gisteren.

We steken de Ebertstrase over en stappen over de stenen die midden op de straat aangeven waar ooit de muur stond. Vanaf de andere kant kijken we terug naar de Brandenburger Tor en herinneren ons nog levendig de beelden van het journaal uit 1989. Op de muur stonden midden in de nacht juichende mensen met de Tor achter zich en voor hen anderen die met hamers en beitels de muur bewerkten en er stukken uit haalden.

We lopen verder naar het Denkmal für die ermordeten Juden. Een nagedachtenis ontworpen door een kunstenaar. Het is een zee van betonnen blokken in verschillende hoogten. Er wordt geen beschrijving gegeven van wat je ervan moet denken. Je mag erop liggen, op lopen en van de éne op de andere springen. We lopen erin en éénmaal tussen de soms enorm hoge blokken is het heel erg stil. Opvallend stil, als je bedenkt hoeveel mensen er tussendoor lopen.

We gaan verder richting Potsdamer Platz. Langzamerhand raken we wat ontgoocheld. De nieuwe, enorm hoge gebouwen die opgetrokken zijn op de voormalig lege plek (Germaine was hier in 1997), zijn in onze ogen verschrikkelijk lelijk. Het is één grote betonwoestenij. Het is kil en surrealistisch. Het steekt vooral erg af tegen de gezelligheid die we gisteren in voormalig Oost Berlijn hebben ervaren.

We lunchen bij een Italiaans restaurant, waar een stukje muur aan vastgeketend staat. Als een gevangene. We kunnen ons niet onttrekken aan de ironie daarvan. Het eten is gelukkig wel lekker en we zijn even uit de hete zon en de toeristen zee.

Nadat we bijgekomen zijn besluiten we hoe dan ook ons eigen voornemen van vandaag, de muur zien, te volbrengen. We vervolgen de weg naar de Topographie des Terrors. Hier staat nog een origineel stuk muur met daarnaast een expositie over de SS en de Gestapo. Veel beeldmateriaal en teksten met betrekking tot de hersenspoeling, beginnende vanaf 1933, met name gericht tegen de Joden. Om de beurt gaan we erin, de honden mogen niet mee. Hier is de stilte tastbaar. De mensen fluisteren of zeggen helemaal niets. Het materiaal is dan ook overweldigend. Als je de verhalen uit Rotterdam uit eerste hand kent; weerzinwekkend.

Als we er weg gaan komen we een oude analoge foto automaat tegen. Uit pure balorigheid gaan we er beiden met een (tegenstribbelende) hond in. Het is minstens 40 graden in dat hokje… Gierend van de lach bekijken we 5 minuten later de afgedrukte resultaten. Een flinke dosis humor kunnen we wel gebruiken na alle indrukken van vandaag.

We drinken wat bij een redelijk vervallen kiosk, met ontzettend aardige eigenaren, die gelijk een fles water uit de koelkast openmaken en aan de honden geven. Daarna pakken we de S Bahn vanaf Potsdamer Platz, die ons weer regelrecht richting camping brengt. Een prima verbinding!

Op de camping gaat de mini BBQ weer aan en de benen omhoog. Berlijn is een geweldige stad om te bezichtigen. Ook met de lelijke kanten de moeite meer dan waard.